Çrregullimi Bipolar ose i
njohur ndryshe si depresioni maniakal është një çrregullim që shkakton
ndryshime të pazakonta të humorit , energjisë,niveleve të aktivitetit, përqëndrimit
dhe aftësisë për të kryer detyra të përditshme.
Njerëzit që kanë
çrregullime bipolare mund të kenë periudha në të cilat ndihen tepër të lumtur
dhe me energji dhe periudha të tjera të ndjehen shumë të trishtuar, të
pashpresë dhe të ngadaltë. Në mes të atyre periudhave, ata zakonisht ndihen
normal.
Në çrregullimin bipolar,
episodet dramatike të humorit të lartë dhe të ulët nuk ndjekin një model të
caktuar. Dikush mund të ndiejë të njëjtën gjendje humori (depresion ose maniak)
disa herë para se të kalojë në gjendjen e kundërt. Këto episode mund të ndodhin
për një periudhë javësh, muajsh, dhe ndonjëherë edhe me vite. Ndryshon nga
personi në person dhe gjithashtu mund të ndryshojë me kalimin e kohës, duke u
bërë pak a shumë i rëndë.
Ekzistojnë tre lloje të
çrregullimit bipolar.
Të tre llojet përfshijnë
ndryshime të qarta në disponimin, energjinë dhe nivelet e aktivitetit. Këto
gjendje shpirtërore variojnë nga periudha me sjellje jashtëzakonisht të
"ngritura", të ngazëllyera, nervoze ose me energji (të njohura si
episode maniake) deri në periudha shumë "të ulta", të trishtuara,
indiferente ose të pashpresa (të njohura si episode depresive). Periudhat
maniakale më pak të rënda njihen si episode hipomaniakale.
Çrregullimi bipolar I
- përcaktohet nga episodet maniake që zgjasin të paktën 7 ditë, ose nga
simptomat maniake aq të forta sa personi ka nevojë për kujdes të menjëhershëm (kryesisht
spitalor). Zakonisht, ndodhin edhe episode depresive, të cilat zgjasin të
paktën 2 javë. Episodet e depresionit me karakteristika të përziera (që kanë
simptoma depresive dhe simptoma maniake në të njëjtën kohë) janë gjithashtu të
mundshme.
Çrregullimi bipolar II
- i përcaktuar nga një model i episodeve depresive dhe episodeve hipomaniakale,
por jo episodeve maniakale të plota që janë tipike për çrregullimin bipolar I.
Çrregullimi ciklotimik (i
quajtur ndryshe ciklotimia) - i përcaktuar nga periudhat e
simptomave hipomanike si dhe periudhat e simptomave depresive që zgjasin të
paktën 2 vjet (1 vit te fëmijët dhe adoleshentët). Sidoqoftë, simptomat nuk i
plotësojnë kërkesat diagnostike për një episod hipomanikal dhe një episod
depresiv.
Ndonjëherë një person
mund të përjetojë simptoma të çrregullimit bipolar që nuk përputhen me tre
kategoritë e listuara më sipër, e cila referohet si "çrregullime të tjera
bipolare të specifikuara dhe të paspecifikuara dhe të lidhura me to".
Çrregullimi bipolar
diagnostikohet zakonisht gjatë adoleshencës së vonë (vitet e adoleshencës) ose
në moshën e rritur të hershme. Herë pas here, simptomat bipolare mund të
shfaqen tek fëmijët. Çrregullimi bipolar gjithashtu mund të shfaqet së pari
gjatë shtatzënisë së një gruaje ose pas lindjes së fëmijës. Edhe pse simptomat
mund të ndryshojnë me kalimin e kohës, çrregullimi bipolar zakonisht kërkon
trajtim gjatë gjithë jetës. Ndjekja e një plani të përshkruar të trajtimit mund
të ndihmojë njerëzit të menaxhojnë simptomat e tyre dhe të përmirësojnë
cilësinë e jetës së tyre.
Shenja dhe simptoma
Njerëzit me çrregullime
bipolare përjetojnë periudha me emocione jashtëzakonisht të forta, ndryshime në
mënyrën e gjumit dhe nivelet e aktivitetit dhe sjellje jo karakteristike -
shpesh pa njohur efektet e tyre të mundshme të dëmshme ose të padëshirueshme.
Këto periudha të veçanta quhen "episode humori". Episodet e humorit
janë shumë të ndryshme nga gjendjet shpirtërore dhe sjelljet që janë tipike për
personin. Gjatë një episodi, simptomat zgjasin çdo ditë në pjesën më të madhe
të ditës. Episodet mund të zgjasin edhe për periudha më të gjata, të tilla si
disa ditë ose javë.
Simptomat e manisë ("kulmet"):
1.Lumturi e tepruar,
shpresë dhe eksitim
2.Ndryshime të papritura
nga të qenit i lumtur në të qenët nervoz, i zemëruar dhe armiqësor
3.Qetësimi
4.Fjalim i shpejtë dhe
përqendrim i dobët
5.Energji e shtuar dhe më
pak nevojë për gjumë
6.Makinë seksuale
jashtëzakonisht e lartë
7.Bërja e planeve
madhështore dhe joreale
8.Duke treguar gjykim të
dobët
9.Abuzimi me drogën dhe
alkoolin
10.Duke u bërë më
impulsiv
11.Më pak nevojë për
gjumë
12.Më pak oreks
13.Ndjenjë më e madhe e
vetëbesimit dhe mirëqenies
14.Të shpërqendroheni
lehtësisht
Gjatë periudhave
depresive ("të ulëtat"), një person me çrregullim bipolar mund
të ketë:
1.Trishtim
2.Humbje e energjisë
3.Ndjenjat e pashpresës
ose të pavlefshmërisë
4.Mos shijimi i gjërave
që i pëlqyen dikur
5.Problem në përqendrim
6.Harresa
7.Të folurit ngadalë
8.Pamundësia për të
ndjerë kënaqësi
9.E qara e
pakontrollueshme
10.Problem në marrjen e
vendimeve
11.Nervozizmi
12.Pagjumësia
13.Ndryshimet e oreksit
që ju bëjnë të humbni ose të shtoni peshë
14.Mendime rreth vdekjes
15.Përpjekje për
vetëvrasje
#KërkoNdihmë
Msc.
Vasmir Bogdani
Comments
Post a Comment